25 maart is het landelijke loslaatdag, een dag om stil te staan bij het loslaten van spullen. Sinds Marie Kondo haar boek is verschenen is het “ontspullen” een echte rage geworden. Bij loslaten denk ik niet aan loslaten van spullen, maar vooral aan loslaten van mensen. Hoe doe je dat?
4 Fasen van rouw
Menig rouwexpert heeft het over verschillende fasen van rouwarbeid die na een verlies doorlopen moeten worden. De eerste is: Het onder ogen zien van de werkelijkheid, realiseren dat de ander echt is overleden. De tweede is het ervaren van de pijn van het verlies. Dit kan gevoeld worden bij het verzorgen van de overledene, het sluiten van de kist of tijdens het schrijven van de speech voor de afscheidsceremonie.
De derde fase is het aanpassen aan het leven zonder de ander, zijn taken overnemen in het dagelijkse leven. Het leven gaat door maar de naasten zijn nog niet klaar om er weer aan deel te nemen. Je brengt de kinderen weer naar school en organiseert verjaardagsfeestjes maar echt genieten lukt nog niet. De laatste is de fase waarin je opnieuw van het leven leert te houden. Je kan bijvoorbeeld weer echt genieten van een vakantie en staat weer open voor nieuwe avonturen. Je kan met die fasen intens of minder intens bezig zijn. Je kan ze een tijdje laten liggen en daarna weer opnemen. Ze lopen ook vaak door elkaar. De ene moet niet volledig afgewerkt zijn voor je aan de volgende kan beginnen.
Anders leren vasthouden
Er staat geen termijn op een rouwproces. Vaak hoor je mensen zich afvragen of je er na vier jaar nu nog niet overheen bent. ‘Je moet het loslaten’, zegt men vaak.
Manu Keirse (hoogleraar verliesverwerking) zegt hierover: ”Rouwverwerking is niet loslaten, maar anders leren vasthouden. “
Een rouwproces is beëindigd wanneer je aan de overledene kan terugdenken zonder steeds die verscheurende pijn te ervaren. Als je de verantwoordelijkheden van het dagelijkse leven weer kan opnemen en het leven zijn normale gang kan gaan. Je barst bijvoorbeeld niet meer in tranen uit als jullie lievelingsnummer op de radio voorbij komt.
Is dat dan loslaten?
Is dat dan loslaten? Ja, dat is het loslaten van het verleden en het loslaten van het afscheid. Maar loslaten van de persoon, dat hoeft ook niet, dat gebeurt nooit helemaal.