Met onze familie en goede vrienden bespreken we van alles en nog wat; ook lastige onderwerpen. Maar de meesten van ons vinden het moeilijk om hun dood en afscheid te bespreken. Het is menselijk om zulke gesprekken te vermijden, maar daardoor lopen we het risico dat we – als het eenmaal zo ver is – niet weten hoe onze geliefden willen leven en sterven.

The Conversation Project

Journalist Ellen Goodman dacht dat ze met haar moeder over alles kon praten. Maar toen haar moeder ernstig ziek werd, realiseerde ze zich dat ze eigenlijk niets wist over haar wensen rond het sterven en haar afscheid. Door deze ervaring richtte ze in 2010 ‘The Conversation Project’ op. Het project helpt mensen te praten over hun afscheid en hun wensen, in vier stappen.
Laten we ervan uitgaan, dat jij zo’n gesprek zou moeten voeren met je ouders.

Stap 1: Breng in kaart waarom je schroom voelt dit gesprek te voeren

Er zijn heel veel redenen waarom je niet over de dood zou willen praten. Misschien ben je bang dat je ouders emotioneel niet klaar zijn om dit gesprek te voeren. Misschien denk je dat het nu niet nodig is om erover te praten, bijvoorbeeld omdat je ouders nu nog in goede gezondheid zijn. Maar, zoals we allemaal weten, de dood is onvoorspelbaar. Het is beter om zo’n gesprek te hebben voordat er een crisis is, omdat een crisis een verschrikkelijke tijd is om dingen te leren.
Misschien ben je bang dat je ouders zich in de loop van de tijd zullen bedenken en andere dingen zouden willen dan ze oorspronkelijk hebben aangegeven. Niets staat voor eeuwig vast; het gaat erom dat je eraan begint.

Stap 2: Zeg: “Ik heb je hulp nodig.”

Oké, je bent eraan toe om erover te praten, maar je weet niet waar je moet beginnen.
Een manier om het ijs te breken en het gesprek te beginnen, is: “Mam, pap, ik heb jullie hulp nodig. Er komt een tijd dat ik beslissingen voor jullie moet nemen.” De kans is klein dat de ouder dan zegt: “Nee, ik wil je niet helpen.”
Een andere manier om het gesprek te beginnen is door te refereren aan een familieherinnering. “Weet je nog, het afscheid van oom Jan? Hoe zou jij je afscheid willen?”
Probeer niet lomp te zijn. De zeggen-waar-het-op-staattechniek kun je hier beter achterwege laten: “Pap, we weten allemaal dat je een keer doodgaat.”
Dit maakt iedereen alleen maar gespannen en helpt niet om een open gesprek te beginnen.

Stap 3: Nodig ze uit de volgende zin af te maken

Om het gesprek te leiden kun je ze vragen de volgende zin af te maken: “Wat ik belangrijk vind aan het einde van mijn leven is….”
Mogelijke antwoorden zijn:
“dat ik een kans krijg om afscheid te nemen van mijn geliefden.”
“de wetenschap dat persoon X mijn financiële/medische zaken kan overnemen.”
“dat men niet alles uit de kast haalt om mij in leven te houden.”
“dat ik tot het laatste moment thuis kan blijven.”
Deze antwoorden geven je een indruk van hun prioriteiten en zorgen en geven je inzicht in waar je verder over door kunt praten.

Stap 4: Weet dat niet alles van één gesprek af hoeft te hangen

Vaak gaan er een paar gesprekken overheen om erachter te komen wat iemand wil.Laat iedereen in ieder geval uitpraten. Veel mensen hebben tijd nodig om na te denken over dit soort zaken.
Deze gesprekken zijn een kans om open met elkaar te praten over de zorgen die er zijn over het afscheid.
Mensen vinden het vaak eng om ze te beginnen, maar zijn achteraf blij en opgelucht. Het geeft rust en duidelijkheid.
Kun je nog meer hulp of inspiratie gebruiken over hoe je deze gesprekken kunt voeren? Kijk dan op de site van ’The Conversation Starter Kit’