We vinden het vaak moeilijk om te bedenken wat we nou moeten zeggen tegen onze vriend, collega of familielid als die een dierbare heeft verloren. We willen de rouwende niet verdrietig maken en al helemaal niet boos, we willen het juist zo heel graag een klein beetje beter maken. Maar ja, we zijn niet allemaal lopende Hallmark-kaarten en we weten vaak niet het juiste om te zeggen.
Het goede nieuws: het rouwen gaat niet over door iets wat wij de ander zeggen. Als je het simpel houdt en medeleven toont, zal de ontvanger hopelijk zien dat je meeleeft.
Het slechte nieuws: Waarschijnlijk kan iedereen die met een groot verlies te maken heeft gehad zich wel 1 of 2 opmerkingen herinneren die volledig fout vielen. Ze hielpen niet bij het verlichten van de pijn, ze zorgden er misschien zelf voor de dat rouwende zich onbegrepen voelde of boos werd!
Mensen met de beste bedoelingen zeggen regelmatig verkeerde dingen.
Daarom deze “Wat-zeg-je-NIET-lijst”. Deze is natuurlijk niet compleet. Iedereen is anders en onze gevoeligheden zijn anders. Dit zijn suggesties gebaseerd op eigen ervaringen en ervaringen van mensen die ik spreek vanuit mijn werk als uitvaartverzorger.
Ik weet hoe je je voelt
De rouwende denkt: nee, dat weet je niet.
Ik weet het, jij bent ook jouw man/vrouw/vader/hond/oma/beste vriend verloren maar dat doet er nu niet toe. Je weet niet hoe jouw vriend zich voelt en al weet je het wel, dat is niet wat hij nu wilt horen. Geen twee mensen zijn hetzelfde. Geen twee verliezen zijn hetzelfde. Het heeft geen zin om jouw verlies te gaan vergelijken met dat van een ander. Op dit moment kan de rouwende zich niet voorstellen dat er iemand is die weet hoe hij zich precies voelt.
Hij is nu op een mooie plek
De rouwende denkt: Wat maakt mij dat uit, ik wil dat hij nu hier bij mij is. Veel mensen vinden troost bij de gedachte dat hun geliefde nu op een fijne plek is maar direct na het verlies hierover beginnen is te snel.
Toen ik mijn eigen vader verloor dacht ik alleen maar, hij zou hier moeten zijn, niet ergens anders op een mooie plek.
Het zal makkelijker worden
De rouwende denkt: Dat lijkt mij onmogelijk, of: ik wil de persoon waar ik van hou helemaal niet vergeten.
Let op: Het gaat er hier helemaal niet om of iets waar is of niet. Het gaat er nu om of het wel of juist niet helpt om iets te zeggen. Realistisch gezien zal het in de toekomst waarschijnlijk iets beter gaan. Maar als iemand in diepe rouw zit, wil die persoon gewoon dat je erkend dat die pijn er op dat moment is. Wat het moeilijk maakt, is dat de diepe pijn gelinkt is aan de dierbare die is overleden. Het helen zal dan soms ook aanvoelen alsof men “er overheen” groeit.
Je hebt gelukkig nog de andere kinderen of: Je kan altijd nog een nieuw kind “nemen“
De rouwende denkt: Ik weet dat ik mijn andere kinderen heb, maar ik verloor DIT kind of: Ik wil geen ander kind.
Soms is het leven gewoon klote. We zeggen dan iets uit wanhoop. Soms is het beter om even niets te zeggen. Opmerkingen als deze geven de indruk alsof dit verlies niet ingrijpend is.
Je kan altijd nog een keer trouwen
De rouwende denkt: Ik ben net liefde van mijn leven verloren. Ik hou nog steeds van hem, ik wil niemand anders.
Nogmaals, naar de toekomst kijken heeft nu geen zin. Iemand in diepe rouw heeft vergelijkbare symptomen als iemand die met depressie worstelt. Depressieve mensen vinden het moeilijk om aan een toekomst te denken waarin de dingen beter gaan. Misschien zullen ze wel weer gaan daten in de toekomst, maar nu is dat te ver verwijderd van hun gevoel nu. Hierover praten heeft nu dus ook geen zin.
Hij heeft een lang leven gehad
De rouwende denkt: En daarom ga ik hem minder missen?
Hier gaat het niet om het punt of het waar is wat je zegt, het gaat erom dat het niet helpt. Een goed en lang leven doet niets af aan de pijn van het verlies.
Dit is allemaal onderdeel van God’s plan, God heeft een plan, Alles gebeurt met een reden
De rouwende denkt: Waarom is dit God’s plan? Waarom zou God ervoor kiezen om hem/haar weg te nemen? Waarom zou God ons zo laten lijden? Het kan mij niet schelen of God dit zo bedacht heeft, zijn plan is klote.
Alhoewel veel mensen troost halen uit de gedachte dat er een hoger plan is, de dood kan het geloof in God laten wankelen.
God geeft ons nooit meer dan we aankunnen
De rouwende denkt: Oh ja joh? Hoe weet jij dat? Makkelijk voor jou om te zeggen. Dus mijn dochter kon haar depressie niet aan, dus mijn man kon de kanker niet aan?
Het kan nog erger. Ik ken iemand die….
De rouwende denkt: Wat kan mij dat schelen. Ik heb mijn eigen verdriet, waarom begin je over het verdriet van een ander?
Dit is niet het moment om vergelijkingen te maken. Rouw is sowieso niet te vergelijken. Er is geen scenario erger dan een ander. Ieder verlies is uniek en pijnlijk. Wetende dat iemand “het erger heeft” zal niets afdoen aan het verdriet.
Je kan altijd een nieuwe hond/kat nemen
De rouwende denkt: Mijn hond of kat is niet vervangbaar.
Onderschat de rouw om een huisdier niet. Ze zijn onvervangbaar en vaak jarenlang een trouwe, fijne huisgenoot.
Voor diegene die ontmoedigt raakt van al die dingen die je het beste NIET kan doen, dit is wat je WEL kan doen: Pas op de kinderen, neem de hond mee naar het bos, snoei die struiken in de tuin. Ik weet zeker dat men deze lieve gebaren veel beter zal herinneren dan de goedbedoelde maar foute opmerking tijdens de condoleance.
Zoek je nog meer manieren om jouw rouwende vriend te helpen? Kijk eens naar mijn blog: 5 tips om een rouwende vriend te helpen https://eva.akerblog.nl/2018/01/